The knot is finally may be one of the best original series on Netflix, but it's also among the most confusing. Its vast web of interconnected characters and storylines, coupled with a plot centered around time travel and parallel worlds, all make it a very mind-bending and challenging watch. That certainly didn't change with the show's third and final the series finale of Dark has you scratching your head and wondering how it all fits together, worry not. We've got a full breakdown of what happened in the finale and what it means for the knot of time to finally become untangled. Warning: this article contains full spoilers for Dark: Season 3!Finding the CenterOver the course of the series, we've come to understand that Dark hinges on a seemingly never-ending battle between "Adam" and "Eva" (older versions of teen lovers Jonas Kahnwald and Martha Nielsen). Eva is devoted to perpetuating the endless time loop that sustains both her version of Winden and its parallel universe doppelganger, while Adam is obsessed with finding a way to break the cycle and destroy both worlds. And between them is the White Devil (or the elderly version of Claudia Tiedemann), who's sort of a chaotic free agent in this massive knows the way to end this time knot is to find its center - the moment where the time loop began - and prevent it from happening. However, he mistakenly believes the child of Jonas and Martha is that center, reasoning that a child born of parents from two different realities is the logical catalyst for a never-ending time war. That's why Adam chooses to annihilate a pregnant Martha in the wormhole. The wormhole itself is the only thing with the power to destroy a being born of two worlds, and once the child is gone, the time loop will be gone with him. Or so Adam Adam finally learns he was wrong about Jonas and Martha's son being the center. Claudia reveals that there's a third version of Winden in existence - an original Winden that birthed these two divergent timelines. The time loop was actually created when the original Tannhaus built a time machine in the hope of preventing the deaths of his family. Instead, his machine triggered the apocalypse in his world and created the two alternate versions of Winden. As Adam finally learns, the key to undoing the knot is actually to travel to the original Winden and prevent the time machine from ever being created. How Did Jonas and Martha Alter Time?The problem with trying to alter the past is that it's easier said than done. Like a great many time travel-centric sci-fi stories, Dark deals heavily with the theme of fate vs. free will. Those rare times characters try to change their fate in this universe, they're usually prevented from doing so. Jonas tried to commit suicide, but because his older selves already exist in the time loop, he was physically unable to change his fate. It's only when the wormhole is activated and time stops for a brief moment that characters can act in ways that defy the established timeline. That's why two universes exist within the same time loop. One exists because Martha saved Jonas just before the apocalypse, and the other exists because Jonas was left to the time loop in the series finale requires the existence of a third Jonas and Martha. Just before the apocalypse happens, the first world's Jonas intercepts the second world's Martha and teleports away. The two characters are briefly stuck outside of time in a sequence not unlike the climax of 2014's Interstellar, as they see and interact with younger versions of themselves. They finally emerge in the original Winden on the night Tannhaus' family are fated to die in a car crash. No longer bound by the laws of the time loop, Jonas and Martha intercept the car and convince Tannhaus's son to return home. The family is saved, and the elder Tannhaus never has the incentive to build his time machine and trigger the Jonas and Martha Get a Happy Ending?For the most part, Dark can be said to end on a happy note. Certainly, it's a happy ending for the Tannhaus family. And no doubt the world outside Winden would be grateful to know it was spared a civilization-ending disaster. But as with most things, victory doesn't come without a heavy cost. The cost of ending the time loop is that both Jonas and Martha cease to reason for this is that neither character could have existed without the time loop in the first place. Jonas was only born because a young Mikkel Nielsen (Martha's brother) was dragged back in time and grew up to become Michael Kahnwald. Michael married Hannah Kruger and fathered Jonas. And because Jonas and Martha's son is implied to be the father of Tronte Nielsen, Martha couldn't exist without Jonas. Thanks to the magic of time travel, Martha is both Jonas' aunt and his majority of the characters featured in Dark only exist because they're part of this tangled, incestuous family tree. Once the wormhole is eliminated from the picture, they simply cease to be. The final dinner scene is significant because it shows us the small handful of characters who exist regardless of the time loop - Regina, Katharina, Hannah, Peter, Benni and 3 makes multiple references to 1999's the Matrix and specifically the line "a glitch in the Matrix," which is meant to be that film's explanation for the sensation of deja vu. However, Dark suggests that deja vu may actually happen when a person experiences memories of an alternate universe. That seems to be what happens to Hannah in those closing moments, as she recounts dreaming about the end of the world and is inspired to name her unborn son Jonas. The time loop is gone, but some small trace of two alternate Windens sure to check out IGN's full review of Dark: Season 3 and see what's new to Netflix in July. Jesse is a mild-mannered staff writer for IGN. Allow him to lend a machete to your intellectual thicket by following @jschedeen on This ArticleDarkDark is set in a German town in present day where the disappearance of two young children exposes the double lives and fractured relationships among four families. In ten, hour-long episodes, the story takes on a supernatural twist that ties back to the same town in 1986. The series is created by award-winning showrunners Baran bo Odar and Jantje Friese.

Dark resets to the start of the whole series, when it seemed to be merely a drama about a community blighted by secrets, lies and the disappearance of a child. But the pieces are on new squares

DARK 3 – A NETFLIX ORIGINAL SERIES – Netflix serial oryginalny. Trzeci i równocześnie finałowy sezon niemieckiego thrillera science-fiction, którego twórcami są Baran bo Odar i Jantje Friese. Informacje o producentach serialu oraz informacje z wstępnym zarysem fabuły całej historii, zostały zawarte w artykule dotyczącym pierwszej odsłony tego serialu – DARK 1. Niniejszy artykuł kontynuuje wątki fabularne zawarte w recenzji dotyczącej – DARK 2. GATUNKI : science fiction / thriller / thriller sci-fi / mystery / suspense KRAJ PRODUKCJI : Niemcy Trzeci sezon serialu, podobnie jak poprzedni, liczy 8 odcinków. Finałowy DARK 3 został udostępniony widzom platformy NETFLIX w całości w dniu 27 czerwca 2020 roku. OPIS WPROWADZAJĄCY NIE ZAWIERA SPOILERÓW, ALE POSIADA NAWIĄZANIA DO POPRZEDNIEGO SEZONU W finale poprzedniego sezonu prowadzone śledztwo policyjne doprowadza do przeszukania elektrowni atomowej. Gdy o nakazie rewizji dowiaduje się Charlotte Doppler, próbuje zatrzymać Clausena i proces rozbijania betonu, pod którym znajdują się tajemnicze odpady radioaktywne. Ostatecznie jednak dochodzi do otwarcia pojemników, w których jak się okazuje znajdowały się elementy ciemnej materii. Te nagle uwolnione zaczęły tworzyć szczelinę czasową, a Charlotte na własne oczy zobaczyła po drugiej stronie portalu swoją własną dorosłą już córkę Elizabeth. Równocześnie do tych wydarzeń Jonas zabiera Claudię Tiedemann do roku 2020. Nakazuje jej udać się do bunkra, który jest jedyną ochroną przed nadciągającą Apokalipsą. Ta jednak w pierwszej kolejności kieruje się do domu swojej córki Reginy, bo postanawia uratować jej życie przed zagładą. W bunkrze czekają na nich Doppler z córką Elizabeth, a chwilę później dołącza do nich młodsza wersja Noah. W tym czasie Jonas udaje się do własnego domu, by zabrać swoją matkę. Tam jej jednak nie zastaje, ponieważ cofnęła się ona wcześniej do roku 1954. W domu natomiast natrafia na Marthę. Nic jej nie musi nawet tłumaczyć, bo Martha wcześniej poznała sekret podróży w czasie oraz rolę jaką odgrywa w niej Jonas. Chłopak chce jednak uratować swoją ukochaną przed Apokalipsą, ale jego plany krzyżuje on sam z przyszłości w postaci Adama, który zjawia się nagle w jego domu. Adam wie co musi nastąpić, by Jonas w przyszłości stał się nim samym. Dlatego właśnie oddaje on strzał z pistoletu, który zabija Marthę. Pogrążony w rozpaczy Jonas nie potrafi nic zaradzić na śmierć Marthy, jednak w końcowej scenie sezonu, nad ciałem jego ukochanej staje ona sama… a raczej jej wersja z innej rzeczywistości. Następnie uruchamia ona specjalne urządzenie, które pozwala im obojgu opuścić to miejsce na sekundy przed Apokalipsą. OPIS WPROWADZAJĄCY – ciąg dalszy Po przeniesieniu Jonasa, Martha znika informując go wcześniej, że dzisiejszego dnia pozna jej wersje z przeszłości. Jonas trafia do innej rzeczywistości 4 listopada 2019 roku. W tym świecie również zaginął Erik Obendorf, jednak kilka innych rzeczy wygląda tu całkiem inaczej. Gdy Jonas dociera do swojego domu zauważa, że zamieszkuje go rodzina Marthy Nielsen. Hannah Kahnwald jest natomiast w ciąży z Ulrichem Nielsenem, który opuścił matkę swoich dzieci i który swoją drogą działa na kilka frontów, bo romansuje również w pracy z Charlotte Doppler. Jonasa za to kompletnie nikt tu nie poznaje. Świat ten poza tym ma jeszcze inne różnice. Regina Tiedemann zmarła tu 2 września 2019 roku. Franziska Doppler będąca w związku z Magnusem Nielsenem jest tu niemową, natomiast mała Elisabeth Doppler normalnie potrafi mówić. Jej dziadek w dzień pojawienia się w tym świecie Jonasa, zaczyna natomiast powtarzać tą samą sekwencję słów : „to znów się wydarzy”. Jonas mając na uwadze pamiętną datę idzie zobaczyć, czy grupa znajomych spotka się w nocy w pobliżu wejścia do kompleksu jaskiń przy elektrowni atomowej. Z ekipą jednak nie ma Mikkela, choć zachodzą tej nocy dziwne zjawiska. Grupa ukrywa się w schronie gdzie pojawia się szczelina czasowa wypluwająca ciało Madsa Nielsena. Chwilę później Jonas natrafia na starszą Marthę, która wyjaśnia mu, że w tej rzeczywistości Mikkel nie zaginął w przeszłości. Stąd on się nigdy nie narodził i nie istnieje w tym świecie. Jednak i ta rzeczywistość ulega rozkładowi. Również ten świat czeka Apokalipsa bez względu na to, czy Jonas miał na niego jakikolwiek wpływ. W międzyczasie Martha, która przeniosła Jonasa do swojej rzeczywistości czasu przeszłego, cofa się teraz jeszcze dalej w przeszłość w równoległej rzeczywistości, bo do roku 1988. Tam odnajduje dorosłego Jonasa, któremu obiecuje pomóc znaleźć praprzyczynę wszystkich tych zdarzeń mających wpływ na jego i jej rzeczywistość. DARK – Sezon 3 – Recenzja – ANALIZA – część 1 OK. to teraz bezpieczna bezspoilerowa (red. bo bez znaczenia ile czasu upłynęło od premiery i każdy w dowolnym czasie i miejscu może dopiero oglądać ten serial) analiza trzeciego sezonu. Równocześnie finałowego sezonu tego niemieckiego serialu platformy Netlfix, który pewnie na wiele lat utkwi w pamięci sporej części widzów. Już finał drugiego sezonu zwiastował widzom, że fabularnie wykraczamy poza zwykłe pętle czasowe, a w kolejnym sezonie będziemy mieli do czynienia również z równoległą rzeczywistością. DARK 3 poza zawiłościami związanymi z podróżami w czasie, serwuje nam teraz podróże do innych światów. Do takiego miejsca na początku finałowego sezonu trafia Jonas Kahnwald za sprawą Marthy Nielsen. Jednak nie tej samej Marthy, która była marginalną postacią pierwszego sezonu i która mocno zyskała na znaczeniu w drugiej odsłonie tego serialu. Międzywymiarowa podróżniczka już na starcie pozostawia wiele pytań, na które widzowie szukają odpowiedzi przez kolejne odcinki tego sezonu. Wprowadzenie do serialu nowego świata, jako równoległej rzeczywistości dało twórcom serialu wiele nowych możliwości. Właściwie koncept na to mieli oni jeszcze przed powstaniem całego serialu, a nie tylko trzeciego sezonu (red. ale o tym później). W pierwszej kolejności chodzi oczywiście o dalsze zagospodarowanie fabularne Marthy, która oficjalnie ginie w finale poprzedniego sezonu. Teraz w DARK 3 otrzymujemy alternatywną Marthę z jej własnej przyszłości oraz tą, która jeszcze nic nie wie o podróżach w czasie i przestrzeni. Dodatkowo w drugiej odsłonie fabularnie wyautowany został Ulrich Nielsen, który ugrzązł w przeszłości. Tam został odizolowany w wariatkowie, bez szans na powrót do swojego czasu. Równoległa rzeczywistość przywraca tym samym postać Ulricha na łono czołowych postaci tego serialu. Właściwie aktor grający tą postać stale był aktywny w mediach społecznościowych zdradzając pewne smaczki przed premierą poszczególnych sezonów, więc wątpliwe byłoby, gdyby nagle teraz miał się stać postacią z tzw. drugiego, czy trzeciego kołnierza. DARK – Sezon 3 – Recenzja – ANALIZA – część 2 Równoległa rzeczywistość pozostawia na długo wiele pytań bez odpowiedzi. Z drugiej strony Jonas od razu na początku DARK 3 dowiaduje się pewnych faktów dotyczących swojej osoby. Okazuje się, że w tym świecie on się nigdy nie narodził, bo jego ojciec jako mały chłopiec nie zaginął w przeszłości i nie dał mu życia osiągając dojrzały wiek. To uzmysławia mu alternatywna Martha tłumacząc, że jego wszelkie działania nie mają większego znaczenia. Apokalipsa i tak nastąpi również w jej świecie, w którym Jonas nigdy nie istniał więc nie mógł niczego zepsuć, ani później naprawić. Dzięki tym wyjaśnieniom właściwie dostajemy już pewne wskazówki fabularne na cały finałowy sezon tego serialu. Nie oznacza to jednak, że trzeci sezon wykłada od razu karty na stół i teraz będzie nam rzucał odpowiedziami na wszelkie nasze pytania, by rozwiać wszystkie nasze wątpliwości. Tych nie brakuje, a start nowej odsłony podsuwa nam kolejne pytania. Pierwsze – kim są tajemniczy podróżnicy w czasie ? Jedynie co możemy się domyślać na wstępie w sprawie nieznajomych, że jest to jedna i ta sama osoba z różnych płaszczyzn czasowych. Ta trójka nieustannie oddziałuje na wydarzenia mające miejsce w finałowym sezonie. Pojawia się w najmniej oczekiwanym momencie, by coś zmienić, a każda przecież drobna zmiana w tym serialu pociąga za sobą konsekwencje. Dopiero w środku sezonu twórcy postanawiają z widzami podzielić się tajemnicą tożsamości człowieka w trzech osobach. Z czasem w tym serialu niemal każda postać, która odkryła tajemnice szczelin czasowych, chce wykorzystać ich właściwość dla osiągnięcia własnych celów. Niby to bardzo ludzkie, ale postacie te robią przy tym więcej szkód niż pożytku. I tak idąc tym tropem wiemy, że skoki czasowe wykonała Hannah Kahnwald, Ulrich i Katharina Nielsen oraz Bartosz Tiedemann. Ten ostatni w tym sezonie zyskuje nieco więcej czasu antenowego i jako postać staje się kolejnym ważnym elementem na osi czasu. DARK – Sezon 3 – Recenzja – ANALIZA – część 3 Ciekawe w tym wszystkim jest te szastanie zwiększaniem lub zmniejszaniem znaczenia poszczególnych postaci dla fabuły całego serialu. Podobno Baran bo Odar i Jantje Friese mieli od samego początku rozpisany plan na całą historię. Stąd wszystkie postacie mają swoje miejsce w szeregu. Z punktu widzenia odbiorcy niestety niektóre postacie wyglądają jakby zostały odstawione na boczny tor, bo przestały mieć znaczenie dla losów serii. Jednak to przecież nieprawda, szczególnie, że mamy do czynienia ciągle z pętlami czasowymi. Dzieje się jednak tak, bo scenariusze są pisane przed danym sezonem. Jedynie zarys historii jako całości był przygotowany wcześniej przed całym serialem. I tu nie trzeba być absolwentem kierunku filmoznawstwa i wiedzy o nowych mediach, by zauważyć tą zależność. Pewnie wielu widzów też zwróciło na to uwagę, chociażby na przykładzie marginalizacji ważnego wcześniej Helge Dopplera. Właściwie nie tylko jego. Ta sytuacja powtarza się w stosunku do innych postaci zarysowanych w całej historii. Później natomiast z braku rozwinięcia scenariuszowego potraktowanych przysłowiowo po macoszemu. Możemy tą sytuację porównać do Gwiezdnych Wojen z ery pre-disney’owskiej. George Lucas miał pierwotnie rozpisany zarys całej historii na sagę, ale szczegółowe scenariusze przygotowywane były przed danym epizodem. To bardzo dużo zmienia nie tylko od technicznej strony produkcji takiej trylogii filmowej, czy robionej w tym stylu serializowanej opowieści. Zaletą DARK 3 jest pełne przywrócenie konwencji thrillerowej. Mogliśmy narzekać przy okazji poprzedniej odsłony (red. ja narzekałem, patrz -> „Recenzja Dark 2„), że serial stracił trochę na tym polu na rzecz typowego science fiction. Teraz pod tym względem możemy już wyczuć klimat pierwszego sezonu. Pamiętajmy jednak, by nie mieszać fabuły z cechami gatunku. Fabularnie oczywiście inaczej odbierało się DARK 1 i tego już nic nie zmieni. Twórcy mieli jedynie za zadanie zbliżyć się do swojego pierwotnego ideału. No bo chyba nikt nie wierzył, że mogą w finale serii go jakościowo przeskoczyć. DARK – Sezon 3 – Recenzja – O AKTORACH W warstwie aktorskiej DARK 3 nie szaleje z masowym wprowadzeniem do serialu nowych postaci. Tym samym mamy jedynie garstkę nowych aktorów w tym i tak mocno przecież rozbudowanym schemacie postaci i ich wzajemnych zależności. To zacznijmy od tajemniczej trójcy. Najstarszy, to aktorsko Hans Diehl, znany z miniserialu „Die Patriarchin„. Najmłodszy, to w rzeczywistości Claude Heinrich, który występował w katastroficznym serialu „8 Tage„. Środkowy wiekiem, to natomiast aktorsko Jakob Diehl. Aktor przewinął się w drobnej roli w serialu „Counterpart” (pol. Odpowiednik). Benni / Bernadette, to aktorsko Anton Rubtsov. Aktor wystąpił w filmie „Das Dunkle Haus am Rande des Waldes” oraz został zaangażowany do serialu „Deutschland 89„. Tronte Nielsen, to w rzeczywistości Walter Kreye, który w ostatnich latach pojawił się w serialu „Das Wichtigste im Leben„. Mały Tronte z lat pięćdziesiątych, to natomiast aktorsko Joshio Marlon. Był Adam, to i musi być Ewa (org. Eva). W tej roli wystąpiła Barbara Nüsse, znana z postaci Almy w miniserialu „Zeit der Geheimnisse„. Młody Ulrich z lat osiemdziesiątych, to aktorsko Ludger Bökelmann. Stary Ulrich Nielsen zamknięty w wariatkowie, to natomiast aktorsko Winfried Glatzeder. To znany niemiecki aktor filmowy i serialowy. Polscy widzowie mogą go kojarzyć z roli ojca Kuby i Jacka Zawilskich w serialu „Tajemnica Sagali / Das Geheimnis des Sagala„. Starszy Magnus, to aktorsko Wolfram Koch. Starsza Franziska Doppler to aktorsko Carina Wiese, znana między innymi z postaci Ingrid Rauch w „Deutschland 86„. Silja Tiedemann, to aktorsko Lea van Acken, która ostatnio wystąpiła w serialu „Sløborn„. To jeszcze na koniec starszy Bartosz Tiedemann. W tej roli wystąpił Roman Knižka. DARK – Sezon 3 – Recenzja – PODSUMOWANIE Czy po DARK 3 cały ten niemiecki serial platformy Netflix możemy nazwać serialem wybitnym ? Wyjątkowym, jak najbardziej. Ile emocji on budził oraz jak wielu widzów w różnych mediach społecznościowych pochylało się nad analizą zagadek jakie pozostawiała ta produkcja na przestrzeni ostatnich sezonów. Analizy te prowokowały do wielu spekulacji i rozgrzewały do gorącej polemiki. To już jest niewątpliwy sukces serialu, bo zwykłe średniaki nie wywołują nigdy tylu emocji. Jednak, czy całościowo jest to serial wybitny ? Pierwszy sezon zdecydowanie tak. W drugim sezonie kiedy wielu widzów przekonało się na własnej skórze, w którą stronę zmierza fabuła serialu, to czar lekko prysnął. Serial był nadal bardzo dobry, ale brakowało mu tego uroku z premiery. DARK 3 kontynuuje zawiłości dotyczące podróży w czasie i między wymiarami oraz wszelkich powiązań między bohaterami tego serialu. Jednak dodatkowo przywraca charakter thrillerowy, czego mocno brakowało w drugim sezonie. Niewątpliwie jest to serial wyjątkowy. Przekombinowany – to fakt. Nie bójmy się użyć tego określenia. I tu nie chodzi o to, czy ktoś miał problemy ze zrozumieniem serialu. Twórcy chcieli wywołać za wszelką cenę tzw. efekt WOW. To samo można było zrobić jednak w innej lżejszej formie. Tylko wtedy oczywiście produkcja nie byłaby tak wielokrotnie złożona jak ta, z którą mamy do czynienia. Niezwykle jednak cieszy zakończenie serialu. Oczywiście niektórym może się ono nie podobać, ale to chyba najlepsze co twórcy mogli wymyślić w obliczu tego wszystkiego, z czym mieliśmy do czynienia na przestrzeni trzech sezonów. [red. osobiście jestem bardzo zadowolony z takiego postawienia sprawy i ukazania faktycznej praprzyczyny tych wszystkich zajść jakie miały miejsce w miejscowości Winden]. Tym samym ten serial na długo pozostanie w naszej pamięci. Udostępnij w social mediach

Zaczęło się bardzo niewinnie, bo od opowieści o dramatach rodzinnych w małym niemieckim miasteczku i od zniknięcia chłopca. Kto usiadł do serialu, nie wiedząc, co go czeka, ten mógł cieszyć się przez chwilę mocnym i pełnym tajemnic kryminałem z elementami dramatu. Gdzieś w połowie pojawiły się pierwsze sygnały, że sprawa jest bardziej pokręcona. To odważne zagranie, tak ni z tego, ni z owego wypalić z podróżami w fabuła zaczęło niebezpiecznie przyspieszać, aby pod koniec pierwszego sezonu zwiększyć liczbę przedziałów czasowych, w których rozgrywa się akcja. Za każdym razem, gdy myśleliśmy, że fabuła już się bardziej nie skomplikuje, to Jantje Friese i Baran bo Odar podnosili poprzeczkę. 2. sezon pokazał nam nowe przedziały czasowe, wprowadził nowych bohaterów i wyjaśnił nam, o co tak naprawdę chodzi w serialu. Okazało się bowiem, że Jonas to tak naprawdę Adam, przyczyna i skutek zdarzeń w Winden. Ofiara podróży w czasie i zarazem ten, który pilnuje, aby cykle powtarzały się dokładnie tak samo. To on był strażnikiem tego, co musiało się stać. Czas w „Dark” zaczął więc przypominać pętlę, w której nie sposób było dotrzeć do tego, co było początkiem. Paradoksy czasu były tu na porządku dziennym. Gdy pod koniec 2. sezonu okazało, że to jeszcze nie wszystko, byłem zaskoczony. Jednak nie skonfundowany. Spodziewałem się bowiem, że będą to linie czasu, w których komuś udało się podjąć inne decyzje. Wszak Claudia mówiła o świecie bez Jonasa. I znowu pudło, bo w „Dark” nie ma odpowiedzi oczywistych. 3. sezon zabiera nas więc na powrót do tego, co znamy z premierowej serii, tyle tylko, że wszystko to dzieje się w drugim świecie. Wszystko to, co wiedzieliśmy, jest oczywiście prawdziwe, ale też pojawia się cała masa nowych informacji, które nadają kontekst poprzednim wydarzeniom. W 3. sezonie poszło to tak daleko, że samego fabularnego mięsa jest tu stosunkowo niewiele. Najnowsza seria przypomina więc raczej uzupełnianie pustych miejsc i dołożenie jeszcze jednego alternatywnego świata. Bardzo zresztą podobnego do tego, który znamy. Nie mogłem pozbyć się wrażenia, że w ostatniej odsłonie „Dark” nie oglądam już pełnoprawnego serialu, a wielki rebus, który wreszcie mam szansę nie jestem przekonany, czy każdemu będzie podobał się taki obrót spraw, bo przecież serial obiecywał coś innego i kilka razy w ciągu swojego trwania zmieniał to, co zdawał się sugerować! Ja jednak traktuje to jako zaletę. Dawno nie widziałem serialu tak odważnego, tak poważnie traktującego widza i, co najważniejsze, tak konsekwentnie budowanego, że finał dało się przewidzieć, ale było to bardzo na symbolikę - na samym początku Martha bierze udział w przedstawieniu zatytułowanym „Ariadna”. Nawiązuje więc do mitologicznej postaci, która wskazała Tezeuszowi sposób, w jaki heros mógł wydostać się z labiryntu. A pod koniec 2. sezonu alternatywna wersja serialowej bohaterki właśnie to robi. Podobnie jak w tragedii, nie udaje jej się uniknąć przeznaczonego jej losu. Albo triquetra, która od początku pojawiała się w serialu zdawała się sugerować, że może chodzić o przejścia (może o liczbę przejść) między różnymi czasami, tymczasem symbol ten zapowiadał, że istnieje również trzeci świat. I to one, podobnie jak w symbolu, przenikają się nawzajem. „Dark” po 3. sezonach ląduje w ścisłej czołówce seriali Netfliksa. Bez dwóch zdań są w nim słabsze elementy, tak jak brak pełnego wyjaśnienia kluczowej roli Marty w drugim świecie, dość chaotyczne rozstawanie się z wątkami niektórych bohaterów, czy też bardzo wysoki próg wejścia w kolejne one jednak przed tym, jak bardzo rozłożysty jest to serial i jak elegancko został on zamknięty. W zasadzie wszystko tu grało tak, jak powinno. Kreacje aktorskie dopasowane były perfekcyjnie, a zadanie nie było proste, bo przecież niektórych bohaterów widzieliśmy w aż 3 odsłonach. Niech o sile kastingu świadczy, że wystarczyło spojrzeć na starszą wersję, aby skojarzyć, kim była w przeszłości. Nie potrzebne były dźwiękowa (chociaż mam wrażenie, że nie była tak intensywna w ostatnim sezonie, jak w poprzednich) nie tylko została kapitalnie przygotowana, ale też utwory perfekcyjnie wkomponowane były w konkretne sceny. My Body is a cage Petera Gabriela sączyło się, gdy widzieliśmy początek zagłady, a Familiar Agnes Obel, gdy wszystko zaczynało się po raz pierwszy dłużej przyglądałem się temu, w jak bardzo pokręcony sposób łączą się bohaterowie ze sobą, kto jest czyim synem, kto przełamał barierę czasu, zaszedł w ciążę i tak dalej, uświadomiłem sobie, że w gruncie rzeczy fabuła jest pokręcona jak w durnej telenoweli, a ja zupełnie automatycznie, gdy słyszę imię Hanno, nie myślę o tym, że to tania zagrywka, ale zaraz przestawiam litery i cieszę się, że udało mi się przewidzieć, iż to Noah. Ta radość z odkrywania świata łączy się bólem, który jest nieodłącznym elementem „Dark”. Chociaż 3. sezon pokazał, iż możliwy jest happy end, to i tak okraszony był on pesymizmem - przecież wszystkie te życia - Jonasa, Marthy, jej rodzeństwa zostały wymazane. Zupełnie otwarte jest pytanie, czy takie bycie, pełne bólu i cierpienia, szamoczące się w ciągłej walce z przeznaczeniem jest lepsze czy gorsze od nieistnienia. I czy miłość, ulotna, krótka, często pełna bólu nie wystarcza, aby uznać, iż życie ma sens? Zdaniem Marthy i Jonasa nie ma, nawet miłość nie była w stanie przerwać pętli, ale wymazanie ich obojga, a zarazem ich uczucia zatrzymało spiralę rzecz ma się z innymi bohaterami. 3. sezon wymazał życia części mieszkańców Winden, które często naznaczone były przecież bólem i ciągłym cierpieniem. Serial tak bardzo skupił się na ludzkich dramatach, że stały się one równie ważnym elementem, co podróże w czasie. Scenarzystka stawia jednak pytanie o sens cierpienia, skoro wszystko to można wymazać, sprawić by nie istniało. Bardzo często w recenzjach 2. sezonu „Dark” pojawiało się określenie, że przypomina on antyczną tragedię. Podnoszono tu zwłaszcza wątek ucieczki przed przeznaczeniem. W tragediach antycznych bardzo często bohaterowie próbowali uniknąć losu, który został im przepowiedziany przez wyrocznie. W „Dark” wszystkie starania Jonasa dążą do tego, aby uniknąć katastrofy i aby nie stać się Adamem. A my patrzymy, jak wije się, a wszystko, co robi, prowadzi go dokładnie do stania się tym, kim stać się nie chce. 3. sezon pokazuje, że nie ma ucieczki przed przeznaczeniem, a jedyną alternatywą jest... nicość, nieistnienie.„Dark” z tej perspektywy cechuje nihilizm, ubrany w szaty nowoczesnej telenoweli z cechami science fiction. Te pozornie niemożliwe do połączenia elementy nie tylko nadają serii wyjątkowości, ale gdzieś w głębi niosą ważne pytania o to, na ile istotne jest życie, miłość i nienawiść, czyli człowieczeństwo. Wszystkie 3. sezony „Dark" dostępne są na Netfliksie.

dark serial sezon 3